کد مطلب:183 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:434
احکام نماز آیات
مسأله 1287ـ نماز آیات در چهار صورت واجب می شوداوّل و دوم گرفتن خورشید و ماه هرچند مقدار كمی از آنها بگیرد، خواه كسی بترسد یا نه. سوم زلزله، خواه كسی بترسد یا نه. چهارم صاعقه و بادهای سیاه و سرخ و هرگونه حوادث خوفناك آسمانی در صورتی كه بیشتر مردم بترسند، بلكه برای حوادث خوفناك زمینی نیز اگر موجب وحشت بیشتر مردم شود احتیاط واجب آن است كه نماز آیات بخوانند.
مسأله 1288ـ هرگاه اموری كه نماز آیات برای آنها واجب است مكرّر اتّفاق بیفتد واجب است برای هریك از آنها یك نماز آیات بخواند، مثل این كه چند بار زلزله شود، یا گرفتن خورشید با زلزله همراه گردد، امّا اگر در بین نماز آیات این امور واقع شود همان یك نماز آیات كافی است.
مسأله 1289ـ لازم نیست تعیین كند نمازی كه می خواند برای كدام یك از این حوادث است كه رخ داده، همین اندازه كه نیّت آنچه بر او واجب است بكند كافی است.
مسأله 1290ـ در صورتی نماز آیات واجب است كه این امور در همان محل رخ دهد و اگر در شهرها و نقاط دیگر رخ دهد بر او واجب نیست.
مسأله 1291ـ در موقع گرفتن خورشید یا ماه وقت نماز آیات از موقعی است كه شروع به گرفتن كرده و تازمانی كه كاملاً باز نشده ادامه دارد، ولی احتیاط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نمازرابخواند.
مسأله 1292ـ هنگامی كه زلزله یا صاعقه و مانند آن اتّفاق می افتد باید بلافاصله نماز
[242]
آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت كرده و احتیاط مستحب آن است كه تا آخر عمر هر وقت توانست بخواند.
مسأله 1293ـ اگر بعد از گذشتن وقت بفهمد تمام خورشید یا ماه گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را به جا آورد، امّا اگر تمام آن نگرفته باشد قضا واجب نیست.
مسأله 1294ـ اگر به او خبر دهند خورشید یا ماه گرفته است ولی برای او یقین حاصل نشود و نماز نخواند بعداً معلوم شود كه راست گفته اند، اگر تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند وگرنه واجب نیست.
مسأله 1295ـ اگر از گفته منجّمین و اشخاصی كه از این امور اطّلاع دارند اطمینان پیدا كند كه خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می كشد و به گفته آنها اطمینان پیدا كند، باید وقت را رعایت كند.
مسأله 1296ـ اگر در وقتی كه نماز روزانه واجب است نماز آیات بر او واجب شود، هرگاه برای هر دو وقت دارد، هر كدام را اوّل بخواند اشكالی ندارد و اگر وقت یكی از آن دو تنگ شود، باید اوّل آن را بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد، باید اوّل نماز روزانه را بخواند.
مسأله 1297ـاگر در وسط نماز روزانه بفهمد كه وقت نماز آیات تنگ است و وقت نماز روزانه هم تنگ باشد، باید نماز روزانه را ادامه دهد بعد نماز آیات را بخواند و اگر وقت نماز روزانه تنگ نیست باید آن را بشكند اوّل نماز آیات را بخواند، بعد نماز روزانه را و اگر در بین نماز آیات بفهمد وقت نماز روزانه تنگ است باید نماز آیات را بشكند و مشغول نماز روزانه شود و بعد از آن كه نماز را تمام كرد باید پیش از انجام كاری كه نماز را به هم می زند، بقیّه نماز آیات را از همان جا كه رها كرده به جا آورد.
مسأله 1298ـ اگر در حال عادت ماهانه یا نفاس، آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدّتی كه خورشید یا ماه بازمی شود از خون حیض و نفاس پاك نشده باشد، نماز آیات بر او واجب نیست و قضا هم ندارد.
[243]
دستور نماز آیات
مسأله 1299ـ نماز آیات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و می توان آن را دو گونه به جا آورد:
1ـ بعد از نیّت، تكبیر بگوید و یك حمد و سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره یك حمد و یك سوره تمام بخواند، باز به ركوع رود، تا پنج بار این كار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و ركعت دوم را مانند ركعت اوّل به جا آورد و تشهّد بخواند و سلام دهد. 2ـ بعد از نیّت و تكبیر و خواندن حمد، آیه های یك سوره را پنج قسمت كند و یك قسمت از آن را بخواند و به ركوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به ركوع رود و همین طور تا پیش از ركوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به ركوع رود و ركعت دوم را هم به همین صورت به جا آورد، مثلاً سوره «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ» را به ترتیب زیر تقسیم كند: قبل از ركوع اوّل: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بگوید و به ركوع رود بعد بایستد و بگوید: «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ» باز به ركوع رود و سربردارد و بگوید: «اَللّهُ الصَّمَدُ»، باز به ركوع رود و سر بردارد و بگوید: «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» و به ركوع رود و سر بردارد و بگوید: «وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُوَاً اَحَدٌ»، بعد به ركوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند و ركعت دوم را نیز مانند ركعت اوّل به جا آورد و در آخر تشهّد بخواند و سلام گوید.
مسأله 1300ـ مانعی ندارد كه در نماز آیات ركعت اوّل را مطابق یكی از این دو روش به جا آورد و ركعت دوم را مطابق روش دیگر.
مسأله 1301ـ تمام كارهایی كه در نماز روزانه واجب و مستحبّ است در نماز آیات هم واجب و مستحبّ است، فقط در نماز آیات اذان و اقامه نیست و به جای آن سه مرتبه به امید ثواب «الصَّلاة» می گوید.
مسأله 1302ـ مستحبّ است در هر ركعت قبل از خم شدن برای سجده «سَمِعَ اللّهُ
[244]
لِمَنْ حَمِدَهُ» وَ «اللّهُ اَكْبَرُ» بگوید و نیز قبل از هر ركوع و بعد از آن تكبیر بگوید.
مسأله 1303ـ مستحبّ است قبل از ركوع دهم قنوت بخواند.
مسأله 1304ـ اگر در عدد ركعات شك كند و نداند چند ركعت خوانده و فكرش به جایی نرسد، نماز باطل است، ولی اگر در عدد ركوعها شك كند بنابر كمتر می گذارد و اگر از محل گذشته یعنی وارد سجده شده باشد اعتنا نمی كند.
مسأله 1305ـ هر یك از ركوعهای نماز آیات ركن است و اگر عمداً یا سهواً كم و زیاد شود نماز باطل است.
مسأله 1288ـ هرگاه اموری كه نماز آیات برای آنها واجب است مكرّر اتّفاق بیفتد واجب است برای هریك از آنها یك نماز آیات بخواند، مثل این كه چند بار زلزله شود، یا گرفتن خورشید با زلزله همراه گردد، امّا اگر در بین نماز آیات این امور واقع شود همان یك نماز آیات كافی است.
مسأله 1289ـ لازم نیست تعیین كند نمازی كه می خواند برای كدام یك از این حوادث است كه رخ داده، همین اندازه كه نیّت آنچه بر او واجب است بكند كافی است.
مسأله 1290ـ در صورتی نماز آیات واجب است كه این امور در همان محل رخ دهد و اگر در شهرها و نقاط دیگر رخ دهد بر او واجب نیست.
مسأله 1291ـ در موقع گرفتن خورشید یا ماه وقت نماز آیات از موقعی است كه شروع به گرفتن كرده و تازمانی كه كاملاً باز نشده ادامه دارد، ولی احتیاط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نمازرابخواند.
مسأله 1292ـ هنگامی كه زلزله یا صاعقه و مانند آن اتّفاق می افتد باید بلافاصله نماز
[242]
آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت كرده و احتیاط مستحب آن است كه تا آخر عمر هر وقت توانست بخواند.
مسأله 1293ـ اگر بعد از گذشتن وقت بفهمد تمام خورشید یا ماه گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را به جا آورد، امّا اگر تمام آن نگرفته باشد قضا واجب نیست.
مسأله 1294ـ اگر به او خبر دهند خورشید یا ماه گرفته است ولی برای او یقین حاصل نشود و نماز نخواند بعداً معلوم شود كه راست گفته اند، اگر تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند وگرنه واجب نیست.
مسأله 1295ـ اگر از گفته منجّمین و اشخاصی كه از این امور اطّلاع دارند اطمینان پیدا كند كه خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می كشد و به گفته آنها اطمینان پیدا كند، باید وقت را رعایت كند.
مسأله 1296ـ اگر در وقتی كه نماز روزانه واجب است نماز آیات بر او واجب شود، هرگاه برای هر دو وقت دارد، هر كدام را اوّل بخواند اشكالی ندارد و اگر وقت یكی از آن دو تنگ شود، باید اوّل آن را بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد، باید اوّل نماز روزانه را بخواند.
مسأله 1297ـاگر در وسط نماز روزانه بفهمد كه وقت نماز آیات تنگ است و وقت نماز روزانه هم تنگ باشد، باید نماز روزانه را ادامه دهد بعد نماز آیات را بخواند و اگر وقت نماز روزانه تنگ نیست باید آن را بشكند اوّل نماز آیات را بخواند، بعد نماز روزانه را و اگر در بین نماز آیات بفهمد وقت نماز روزانه تنگ است باید نماز آیات را بشكند و مشغول نماز روزانه شود و بعد از آن كه نماز را تمام كرد باید پیش از انجام كاری كه نماز را به هم می زند، بقیّه نماز آیات را از همان جا كه رها كرده به جا آورد.
مسأله 1298ـ اگر در حال عادت ماهانه یا نفاس، آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدّتی كه خورشید یا ماه بازمی شود از خون حیض و نفاس پاك نشده باشد، نماز آیات بر او واجب نیست و قضا هم ندارد.
[243]
دستور نماز آیات
مسأله 1299ـ نماز آیات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و می توان آن را دو گونه به جا آورد:
1ـ بعد از نیّت، تكبیر بگوید و یك حمد و سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره یك حمد و یك سوره تمام بخواند، باز به ركوع رود، تا پنج بار این كار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و ركعت دوم را مانند ركعت اوّل به جا آورد و تشهّد بخواند و سلام دهد. 2ـ بعد از نیّت و تكبیر و خواندن حمد، آیه های یك سوره را پنج قسمت كند و یك قسمت از آن را بخواند و به ركوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به ركوع رود و همین طور تا پیش از ركوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به ركوع رود و ركعت دوم را هم به همین صورت به جا آورد، مثلاً سوره «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ» را به ترتیب زیر تقسیم كند: قبل از ركوع اوّل: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بگوید و به ركوع رود بعد بایستد و بگوید: «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ» باز به ركوع رود و سربردارد و بگوید: «اَللّهُ الصَّمَدُ»، باز به ركوع رود و سر بردارد و بگوید: «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» و به ركوع رود و سر بردارد و بگوید: «وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُوَاً اَحَدٌ»، بعد به ركوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند و ركعت دوم را نیز مانند ركعت اوّل به جا آورد و در آخر تشهّد بخواند و سلام گوید.
مسأله 1300ـ مانعی ندارد كه در نماز آیات ركعت اوّل را مطابق یكی از این دو روش به جا آورد و ركعت دوم را مطابق روش دیگر.
مسأله 1301ـ تمام كارهایی كه در نماز روزانه واجب و مستحبّ است در نماز آیات هم واجب و مستحبّ است، فقط در نماز آیات اذان و اقامه نیست و به جای آن سه مرتبه به امید ثواب «الصَّلاة» می گوید.
مسأله 1302ـ مستحبّ است در هر ركعت قبل از خم شدن برای سجده «سَمِعَ اللّهُ
[244]
لِمَنْ حَمِدَهُ» وَ «اللّهُ اَكْبَرُ» بگوید و نیز قبل از هر ركوع و بعد از آن تكبیر بگوید.
مسأله 1303ـ مستحبّ است قبل از ركوع دهم قنوت بخواند.
مسأله 1304ـ اگر در عدد ركعات شك كند و نداند چند ركعت خوانده و فكرش به جایی نرسد، نماز باطل است، ولی اگر در عدد ركوعها شك كند بنابر كمتر می گذارد و اگر از محل گذشته یعنی وارد سجده شده باشد اعتنا نمی كند.
مسأله 1305ـ هر یك از ركوعهای نماز آیات ركن است و اگر عمداً یا سهواً كم و زیاد شود نماز باطل است.